به گزارش خبرنگار خبرگزاری حوزه، حجت‌الاسلام والمسلمین ذبیح‌الله نعیمیان، مدیر دفتر قم موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام، در دومین نشست از مجموعه نشست‌های معرفی و نقد کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای» تألیف حجت‌الاسلام والمسلمین سیدسجاد ایزدهی، به عنوان ناقد، ضمن اشاره به تفکیک میان فقه حکومت و فقه حکومتی، گفت: در اینجا یکی مضاف الیه و دیگری موصوف و صفت قرار داده شده؛ فقه سیاست نیز به رغم پذیرش نویسنده درکتاب، به صورت رها شده می باشد.
وی افزود: بحث روش شناسی خیلی فشرده ای که در کتاب مطرح شده، معلوم نیست که چگونه در لابلای مباحث مورد استفاده قرار گرفته است.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه اندیشه سیاسی اسلام ضمن اشاره به فقه حکومتی تاکید کرد: نسبت آن باید شفاف باشد، نویسنده این کتاب بین فقه حکومت و فقه حکومتی تفکیک قائل شده ؛ اما وقتی که به فقه سیاسی رسیده، این تفکیک را رها کرده؛ شاید دلیل این امر جلوگیری از تنافی با تعبیر فقه سیاسی باشد که از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی مطرح شده است.به طور کلی دو رویکرد در مورد نسبت سیاست با فقه وجود دارد؛ یعنی برخی با رویکرد غیرسیاسی و سکولار به فقه نگاه می کنند و برخی دیگر کل فقه را سیاسی می بینند؛ این ها دو رویکرد متفاوت نسبت به فقه هستند.
وی ادامه داد: اگر بخواهیم فقه سیاسی را به عنوان بخشی از فقه بدانیم همان فقه حکومتی هم در آنجا باید بحث شود؛ اما ممکن است بگوییم که جای بحث از رویکردهای مربوط به فقه در فلسفه فقه است.باید دید اگر علمی به اسم فقه داریم آیا درست است که برای هر بخشی از آن فلسفه مضافی را ایجاد کنیم؟؛ اگر بگوییم بخش مربوط به سیاست در فقه ویژگی خاصی دارد که ما را واداشته به فلسفه آن بپردازیم پس باید برای بخش های دیگر نیز فلسفه تأسیس شود.
مدیر دفتر قم موسسه آموزش عالی حوزوی امام رضا علیه السلام گفت: بسیاری از مباحث مربوط به تألیف فقه و نگاه کلی به فقه شاید به نحوی تکرار شوندگی داشته باشد؛ این که برای هر بخش از فقه فلسفه ای تأسیس شود شاید از این طریق قابل توجیه باشد.فقه نیز مانند هر علم دیگری بخش های مختلف خود را دارد؛ باید دید که آیا رئوس ثمانیه ارسطو را برای هر بخش از یک علم نیز می توان بحث کرد؟
حجت الاسلام والمسلمین نعیمیان بیان کرد: در متن کتاب «فلسفه فقه سیاسی از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای» جایگاه قواعد فقه سیاست به طور دقیق مشخص نیست.
این پژوهشگر حوزوی گفت: نویسنده در کتاب نام کارکرد دانش اصول را روش برگزیده در حالی کارکرد و خروجی علم اصول مبانی می باشد؛ هرچند نکات روشی در دل علم اصول بسیار است اما در دل علم فقه هم روش استنباط فراوان تر می باشد.
وی اظهار داشت: برخی اصول، می توانند روش ساز باشند اما اصول، روش نیست؛ تعبیر مقام معظم رهبری که از آن در کتاب یاد شده، به معنای عام به کار می برند. بر فرض اینکه اصول را روش در نظر بگیریم، تکلیف اصول فقه حکومتی چه می شود، بحث مبانی فقه سیاسی بحثی است که دچار کمبود می باشد؛ در فلسفه علم به طور حتم باید مبانی برجسته شود.
حجت الاسلام والمسلمین نعیمیان افزود: در کتاب مورد نظر تعبیر گرایش که به طور مکرر آمده، مناسب نمی باشد؛ موضوع مورد نظر ما نظام دانش است نه نظام آموزشی نیست. روش فهم سخنان مقام معظم رهبری در قسمت مطالب روش شناسی کتاب دیده نمی شود و اگر این مبحث نیز در کتاب بود بسیار به مخاطب و این مباحث کمک می کرد.
